وبلژیون همسفر خانم مهتاب

شايسته است ما در طرح پيشگيري ، درمان و مهار اعتياد ، مانند باطري اتومبيل عمل نماييم. به عبارتي ما با نيروي اوليه خود ، نيروگاه نسبتاً بزرگي را به كار مي‌اندازيم و كنار مي‌رويم. درست مثل باطري ، موتور ساكن اتومبيل را روشن مي‌كند و كنار مي‌رود. البته موتور هم پس از روشن شدن باطري را شارژ مي‌نمايد تا براي راه‌اندازي بعدي آماده گردد.
ما هرگز نمي‌توانيم نقش باطري و موتور را به عهده بگيريم. اگر به فرض محال از تمام پزشكان استفاده نماييم ، قرن‌ها طول خواهد كشيد تا بتوانيم تمام معتادان موجود را معالجه نماييم كه البته با روش‌هاي متداول دوباره همة آن‌ها به اعتياد خود برخواهند گشت .
در حقيقت ما هسته‌هاي گروه درماني به وجود مي‌آوريم و از انرژي خود مصرف‌كنندگان براي اداره آن با دادن اطلاعات به آن‌ها بالاترين استفاده را مي‌كنيم. درست مثل زدن اولين ضربه به ساچمه‌هايي كه پشت سرهم با فاصله كمي قرار دارند .
اين روش مثل تصاعد حسابي با كمترين هزينه و بالاترين راندمان عمل خواهد نمود. انشاا...

درمان به صورت كامل :
ترك اعتياد بسيار آسان است. آنقدر آسان كه هر معتاد چندين بار اين كار را انجام داده است و تجربه كافي دارد ! اما در اين طرح هدف ما درمان و بهبودي كامل فرد معتاد مي‌باشد كه از زاويه ديگري كه به حقيقت نزديك‌تر باشد ، به موضوع نگاه خواهيم نمود و روشي كاربردي را مطرح مي‌نماييم .
براي درمان و معالجه فرد معتاد ما بايد سه پارامتر در انسان را مورد توجه قرار دهيم كه بايستي اين سه پارامتر هم‌زمان و به موازات هم جلو بروند و چنانكه يكي از اين مؤلفه‌ها ناقص باشد مشكل فرد معتاد حل نخواهد شد و درمان حاصل نمي‌گردد .

اين مؤلفه‌ها به شرح زير مي‌باشند :

الف : جهان‌بيني انسان
ب : جسم انسان
ج : روان انسان

براي مثال اگر فردي در جهان‌بيني خود به پوچي برسد ، چنانكه مشكل جسم و روان او حل بشود ، بازهم به طرف اعتياد كشيده خواهد شد .

جدول زمانی برای رسيدن به حدود ۹۰٪ سلامتی
در اين طرح بيشتر روي پارامتر مشكل جسمي بررسي‌هاي لازم انجام گرفته كه بايستي هم‌زمان با آن براي اصلاح مسأله جهان‌بيني و مسأله رواني كلاس‌هاي ويژه آموزش ، سخنراني و مشاوره‌هاي لازم انجام پذيرد. در ضمن با حل مشكل جسمي به ميزان قابل توجهي مسأله رواني هم خودبه‌خود حل مي‌گردد. چون با طول درمان حساب‌شده ، سيستم‌هاي از كارافتاده جسم شخص معتاد بهبودي يافته و شخص به حال تعادل نزديك مي‌گردد .

مراحل اجراي طرح در سازمان‌ها :
الف ـ جلسه توجيهي براي مديران و آشنايي با مقولة اعتياد جهت اقدامات پيشگيري و درمان معتادان و جلب حمايت آنان از معتادان خواستار ترك اعتياد .
ب ـ برگزاري جلسات سخنراني براي كليه كاركنان همراه با پرسش و پاسخ به منظور پيشگيري ، درمان و مهار اعتياد .
ج ـ به مدت يك‌سال به كاركنان فرصت داده شود تا براي درمان اعتياد خود اقدام نمايند. البته اين عمل بايستي توسط مديران به وسيله بخشنامه يا هر اقدام ديگر انجام پذيرد تا بدين ترتيب راه براي داوطلبان درمان اعتياد باز شود و بتوانند خودشان را معرفي نمايند .
د ـ ايجاد پايگاهي در سازمان‌ها براي تشكيل كلاس‌هاي آموزشي و مشاوره‌اي ، جهت درمان ، پيشگيري و مهار اعتياد تا همه روزه در ساعات خاصي در اين محل‌ها توسط خود مصرف‌كنندگان عمليات گروه درماني انجام پذيرد. البته مصرف‌كنندگان در شيفت‌هاي خاص به گروه‌هاي خاص تقسيم‌بندي مي‌شوند.
ه ـ در اختيار گذاشتن كتاب ، بروشور ، جزوه ، نوار كاست ، فيلم و . . . به پايگاه‌ها ، به منظور درمان ، پيشگيري و مهار اعتياد ، كه هزينة آن توسط سازمان يا مصرف‌كنندگان انجام پذيرد .
و ـ در اين پايگاه‌ها به مصرف‌كنندگان كه گزينش مي‌گردند ، آموزش لازم داده مي‌شود تا به درمان خود و ديگران بپردازند .
لازم به توضيح است كه در سازمان‌ها تحت هيچ شرايطي نمي‌توان از ترك سريع استفاده نمود. چون در ترك سريع بايستي فرد در منزل باشد و تا يك‌ماه اصلاً قادر به كار نخواهد بود و پس از يك‌ماه تا يك‌سال بازهم راندمان كاري ندارد و شخص با كوچكترين حركتي از كنترل خارج مي‌گردد و اين براي نيروهاي حساس بسيار مسأله‌ساز خواهد بود و مي‌تواند نظم سازمان را مختل نمايد .

الف ـ نامزدهاي اعتياد :
كساني هستند كه از موادمخدر به صورت تفريحي استفاده مي‌كنند. اين گروه مطمئن هستند و تصور مي‌نمايند واقعاً هرگز معتاد نخواهند شد ! اين افراد معتادان آينده خواهند بود !

راه‌حل پيشگيري
شايسته است از نظر اطلاع و شناخت و آگاهي به صورت واقعي محاسن و معايب اعتياد را براي آن‌ها بشكافيم تا بدانند آنچه نمي‌دانند. اين گروه در اولويت قرار دارند و از اهميت خاصي برخوردارند .
راه‌حل اجرايي
برگزاري جلسات سخنراني در كارخانه‌ها ، ارگان‌ها ، سازمان‌ها و ميزگردهاي تلويزيوني ، جرايد ، آموزش معلم‌هاي پرورشي مدارس و كتاب‌هاي درسي .

جلسات سخنراني بايد توسط افرادي باشد كه مردم حرف‌هاي آنان را از دل و جان قبول داشته باشند ، نه افرادي كه به مصرف‌كنندگان ناسزا بگويند و مردم را بترسانند .

ب ـ گروه معتاداني كه از اعتياد خود خرسند هستند :
اين گروه تصور مي‌كنند به يك ماده جادويي دست يافته‌اند و لذت مي‌برند و حتي تصور مي‌كنند انسان‌هايي كه از اين ماده جادويي استفاده نمي‌كنند بايد چيزي كم داشته و يا انسان‌هاي كم‌خردي هستند. اين گروه يا در اوايل كار هستند و اعتياد براي آن‌ها كار انجام مي‌دهد و يا در اعتياد غرق شده‌اند و بسان زنبارگاني هستند كه عجوزه را جوان مي‌بينند .

راه‌حل اول :
ما فعلاً از نظر درماني هيچ كاري براي اين گروه نمي‌توانيم انجام دهيم مگر اينكه از نظر انديشه ، نقطه تفكري در آن‌ها به وجود آوريم تا شايد روزي اين نقطه تفكر بزرگتر گردد .

راه‌حل دوم :
مهار اعتياد مبحث جديدي است كه به جز درمان و پيشگيري در حال وارد كردن آن در فرهنگ اعتياد مي‌باشيم. چون عملاً پله مناسبي خواهد بود براي ترك اعتياد اين گروه.
در مهار اعتياد به فرض اگر بتوانيم حركتي انجام دهيم تا فردي كه مثلاً روزانه 17 بار به خودش تزريق مي‌كند و يا 200 عدد قرص مي‌خورد و يا دو مثقال (5/9 گرم) ترياك يا شيره مي‌خورد ، 17تزريق خود را مثلاً به 3 تزريق برساند و در همان وضع بماند ، به هر حال كار مناسبي انجام داده‌ايم و بين بد و بدترين ، بد را انتخاب مي‌كنيم و اين خود باعث كاهش ميزان تقاضاي موادمخدر مي‌گردد و شخص هم در حالت تعادل بهتري قرار مي‌گيرد و ممكن است براي مرحله بعدي ترك يا درمان آماده گردد و يا به او براي تزريق سرنگ بدهيم تا ناقل بيماري ايدز و هپاتيت در جامعه نباشد و هزينه‌هاي سنگين را براي درمان جامعه به وجود نياورد . (كاهش آسيب)

ج ـ گروه معتادان خواستار ترك اعتياد :
اين گروه معتاداني هستند كه از اعتياد خود در رنج دائم به سر مي‌برند و هرچه تاكنون تلاش كرده‌اند راهي براي رهايي از اعتياد پيدا نكرده‌اند اين افراد همان گروهي هستند كه جوياي كمك ما مي‌باشند و ما مي‌توانيم برنامة مشخص و نسبتاً صحيحي را براي درمان آن‌ها اجرا نماييم .
در اينجا قبل از مطرح كردن راه‌حل ، بهتر است موادمخدر مورد نظر را به طور خلاصه ذكر نماييم :

هرويين :
كه با روش‌هاي زير مورد استفاده قرار مي‌گيرد :
1 ـ تزريق در رگ : معمولاً به دست‌ها تزريق مي‌شود و در نهايت به كيسه‌خوني (رگ‌هاي ناحيه كشاله ران) منتهي مي‌گردد .
2 ـ دودي : روي زرورق دود مي‌شود .
3 ـ دماغي : توسط بيني بالا كشيده مي‌شود .

ترياك :
كه به روش‌هاي زير مورد استفاده قرار مي‌گيرد :
1 ـ تزريق در داخل رگ : در ايران كمتر تزريق مي‌شود ولي مرسوم مي‌باشد .
2 ـ كشيدن : با ابزارهاي متفاوت دود آن كشيده مي‌شود .
3 ـ خوراكي : به صورت خام خورده مي‌شود ( در معده دير حل مي‌شود ولي امروزه ، به ويژه در نسل جوان ، بسيار زياد شيوع پيدا كرده است.)

شيرة ترياك :
نوع اصل آن از جوشاندن سوخته ترياك به دست مي‌آيد طريق استفادة آن مشابه ترياك بوده ، اما خيلي قويتر از ترياك است. 2 تا 3 برابر ترياك ايجاد نشئگي مي‌كند. چون در معده سريع حل مي‌شود بيشتر به صورت خوراكي مصرف مي‌شود . چرت‌آور است. با نگاري و قليون كشيده مي‌شود .

قرص ، دارو و آمپول (خواب‌آورها ، مسكن‌ها و آرام‌بخش‌ها) :
گاهي ترك اعتياد آن به مراتب سخت‌تر از ترياك و هرويين مي‌باشد و تخريب وحشتناكي روي انسان ايجاد مي‌كند و پس از قطع ناگهاني ، شخص ممكن است در روز چندين‌بار دچار غش و تشنج شديد گردد. افرادي يافت مي‌شوند كه در روز 200 تا 300 قرص مي‌خورند و هر چه آمپول هم گيرشان بيايد تزريق مي‌كنند. در حقيقت اين افراد هرچه گيرشان بيايد مصرف مي‌كنند و چند مصرفه هستند. از سر كشيدن شربت‌هاي گوناگون كه داراي مواد افيوني هستند خودداري نمي‌كنند .

مقابسه اثرات مصرف موادمخدر در بدن انسان به‌طور تقريبي :
1% گرم تزريق ترياك = 1 گرم خوردن ترياك = 10 گرم كشيدن ترياك

گروه معتادان خواستار رهايي شامل افراد زير مي‌باشد :

معتادان شاغل :
به مصرف‌كنندگاني گفته مي‌شود كه به كار مشغول هستند. مثل كارگران ، كارمندان ، دانشجويان ، پيشه‌وران و . . . براي اين گروه درمان به روش ترك تدريجي پيشنهاد مي‌گردد. چون در اثر ترك سريع عملاً قادر به انجام كارهاي محوله خود نيستند و اين موضوع باعث مي‌گردد كه مجدداً به طرف مصرف مواد كشيده شوند. براي مثال اگر مصرف‌كننده‌اي صافكار باشد ، پس از قطع مواد تا يك‌سالي قادر نيست كار خود را به نحو احسن انجام دهد و بي‌حوصله است. به هرحال روزي به خودش خواهد گفت : اگر امروز يك‌ذره مواد مصرف كنم ، كارم را تند و سريع انجام مي‌دهم و اين خود آغازي براي بازگشت به مصرف مواد خواهد بود. طول درمان 10 ماه مي‌باشد .

نكته :
در اين مرحله افراد معتاد با مشاوره لازم و گزينش و تقسيم‌بندي مي‌گردند. ممكن است براي بعضي افراد روش‌هاي ويژه‌اي كه خارج از برنامة ترك‌تدريجي باشد ، اعمال گردد.

معتادان بيكار :
1 ـ مي‌توان از ترك سريع با دارو يا بدون دارو و يا با استفاده از مواد ، مرحلة اول را طي نمود .
2 ـ مي‌توان از ترك تدريجي استفاده نمود. البته به اوضاع و احوال و شرايط فرد بستگي دارد .

نكته :
به اين معتادان حداقل تا 11 ماه نمي‌توان مسؤوليت‌هاي سنگين واگذار نمود. شايسته است اول برادري خود را ثابت نمايند و از گروه‌درماني هم ، بايستي استفاده نمود .

معتادان آخر خطي :
به گروهي از معتادان گفته مي‌شود كه همه‌چيز خود را از دست داده‌اند. كار ، خانواده ، دوستان ، سرمايه ، حتي جايي براي خوابيدن هم ندارند .

پيشنهاد :
اين گروه به مراكز ويژه‌اي هدايت شوند و حداقل تا يك‌سال به آن‌ها هيچ مسؤوليتي واگذار نگردد و اگر رو به بهبودي رفتند ، از طريق كمك‌هاي غيرنقدي مورد حمايت قرار گيرند .
در خاتمه چنانكه دبيرخانه همايش هزينه‌هاي مربوطه را بپذيرند تا 10 نفر از مصرف‌كنندگاني كه درمان شده‌اند مي‌توانند در همايش حاضر شوند و صحبت نمايند .

نكته :
خارج از بحث‌هاي قانوني و حقوقي ، من به تجربه دانستم هيچ دارويي مناسب‌تر ، قويتر ، كاملتر ، كم‌خطرتر ، ارزانتر و مفيدتر از خود ترياك براي ترك اعتياد يك معتاد فعلاً وجود ندارد .